Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, gübreleme ve toprak analizi ile ilgili çalışmalara devam ediyor. Çalışmalar kapsamında, çiftçilere toprak analizinin önemi anlatılıyor. Dünkü sayımızda, konunun, ilk bölümünü yayınlamıştık, bugün de ikinci bölümünü yayınlıyoruz.

TOPRAK ÖRNEKLERİ NASIL VE NEREYE GÖNDERİLİR?

Arazinin 10-20 yerinden alınarak bir kovaya doldurulan ve sonra karıştırılarak (paçal yapılan) bu topraktan torbalara konulan ve içine ve üzerine hazırlanan etiketten konulan bu toprak örnekleri çiftçiler tarafından tek tek, veya arazisinden toprak örneği almış bütün çiftçilerin toprak örnekleri topluca Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne bağlı laboratuvarlara iletilir.

Bu laboratuarlarda analizler parasız olarak yapılmaktadır. Yapılan analiz sonuçları çiftçilerimize bir rapor halinde bildirilmektedir.

TARLADA ÖRNEK NASIL ALINIR?

Tarlada toprak örneği alınacak noktaya gelindiğinde

Bu yerin toprak örneği alınmaya uygun bir yer olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Eğer bu yer örnek almaya uygunsa toprağın üzerindeki ot, sap gibi şeyler el ile temizlenir.

Temizlenen bölgede kürek toprağa 20 cm derinlikte (pulluk sürüm derinliği) daldırılır.

Alınan bu toprak olduğu gibi açılan çukurun hemen yanına konulur.

Sonra açılan çukur içine kenarlardan toprak dökülmüş ise el ile temizlenir.

Sonra kürek 3-5 cm kalınlıkta toprak alacak şekilde 18-20 cm derinliğe kadar daldırılır ve yavaşça kaldırılır.

Alınan örnek kürek üzerinde yalnızca yan taraflarından düzeltilerek kovanın için konulur. Böylece bir adet toprak örneği alınmış olur.

Yaklaşık 40 dekar tarla için 10-20 adet örnek alınarak kovaya konur ve kovadaki bu topraklar karıştırılarak örnek alınır.

ÖRNEKLERİN TORBALANMASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Toprak örnekleri eğer naylon torbalara konulmuşsa naylonlar birkaç yerinden kalemle delinir. Böylece topraktan çıkacak nemin bu deliklerden uçması sağlanır. Aynı zamanda içine koyduğumuz kâğıt etiketin nem dolayısıyla parçalanması engellenmiş olur.

Toprak numunesi almak için sonda, burgu, kürek gibi birçok alet kullanılır.

Toprak numunesi alınırken V harfi şeklinde bir çukur kızılır. Sonra çukurun düzgün yüzeyinden 3-4 cm kalınlığında 18-20 cm boyunda bir toprak dilimi alınır.

Toprak örneği alındıktan hemen sonra laboratuvara gönderilmeyecekse, toprağın evde kurutularak gönderilmesi daha erken analiz sonucu almanızı sağlar. Çünkü toprağın nemli olması analizlerin yapılmasına engel olduğundan laboratuvarlarda nemli toprak kurutulmak için muayyen bir süre bekletilir.

Eğer mümkünse alınan toprak örnekleri evde veya uygun bir yerde, oda sıcaklığında, toz almayacak bir şekilde temiz naylon veya dosya kâğıtları üzerinde serilerek kurutulup sonra laboratuvara gönderilmelidir. Böylece laboratuvarda nemli toprağın kurutulması için geçen süreyi beklemeden toprak analize alınır ve daha erken analiz sonuç raporunun alınması sağlanmış olur.

UYGULAMADA YAPILAN HATALAR

Gübreleme amacıyla toprak örneği almak gübrelemenin temelidir. Bunun için dikkatli olmak gerekir. Özellikle uygulamada önemli hatalarla karşılaşılmaktadır. En çok yapılan hatalardan bir kaçı şöyledir:

Toprak örnekleri kürekle 20 cm'e kadar olan derinlikten alınmayıp toprağın hemen yüzeyinden ve çoğu zaman elle alınmaktadır.

Alınan toprak miktarı 1 kg kadar değil de 100-150 gr kadar alınmakta ve bu nedenle gönderilen toprak laboratuvarda analize yeterli olmamaktadır.

Alınan toprak örnekleri uygun olmayan kaplara örneğin o anda bulunan konserve kutularına veya makarna naylonlarına konulmaktadır.

Etiketler kurşun kalemle yazılmayıp tükenmez kalemle yazılmakta ve naylona konup ağzı kapatılınca toprak terleme yaptığından mürekkep bulaşınca etiketteki yazılar okunmaz olmaktadır.

Topraklar naylon torbaya konulduktan sonra naylon torbalar birkaç yerinden delinmediğinden içine konan etiketler toprağın neminden dolayı naylon içerisinde ıslanarak parçalanmaktadır.

Çiftçinin aynı mevkide birden fazla tarlası olduğunda, toprak örnekleri alındıktan sonra etikette hangi toprağın hangi tarlaya ait olduğu belirtilmemekte ve böylece laboratuara gönderilen topraklar analizleri yapılıp rapor gönderildiğinde çiftçi tarafından tarlalar karıştırılmaktadır.

2. Çok Yıllık Bitkiler İçin:

Çok yıllık bitkilerden gübreleme amaçlı toprak örneği alınması da tek yıllık bitkilerde olduğu gibidir. Tek yıllık bitkilerden farkları toprağın sadece 20 cm derinliğinden (pulluk sürüm derinliğinden) değil toprağın derinlemesine de örnek alınması gerekir.

Çok yıllık bitkilerde genellikle 0-20, 20-40, 40-60 cm derinlikten örnek almakla birlikte gerekli görülürse 60-90 veya 90-120 cm derinliklerden de toprak örneği alınır. Tabi ki bu derinliklerden toprak örneklerinin alınmasında kürek yeterli değildir. Bu örnekler çeşitli tipte burgularla alınabileceği gibi tarlada bu derinliklere kadar bir çukur (boy çukuru) kazılarak bu çukurun düzgün bir kenarından örnekler alınabilir.

Alınan örnekler tek yıllık bitkiler bölümünde anlatıldığı şekilde etiketlenir, torbalanır ve laboratuvara gönderilir.

Fosforlu ve gerekiyorsa potasyumlu gübre erken ilkbaharda ağaç tacının altına (izdüşüme) açılacak 15-20 cm genişlik ve 15-20 derinlikte daire şeklindeki hendeğe, verilerek üzeri toprakla doldurulur.

Toprak işlemenin traktörle yapılabileceği hallerde gübreler ağaç sıralarına paralel geçen 15-20 cm derinlikte açılan hendeklere verilebilir. 1 numaralı sıralar bir sene 2 numaralı sıralar ertesi sene gübrelenir.