Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nda “Şerefe Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Bir kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat edilmesi veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırılması durumunda hakaret suçunun unsurlarını oluşturur.
Türk Ceza Kanunu’nda hakaret suçunun düzenleneme amacı gerçek kişilerin şerefi ve öz saygısı korunması olduğundan dolayı ölülere karşı sövme şeklinde söylenen sözler hakaret suçunu oluşturmaz. Ölü hakkında söylenen sözler ve cesedine yönelik davranışlar, “Kişinin hatırasına hakaret” suçunu oluşturmaktadır.
Hakaret suçu mağdurun yüzüne karşı, sözel, ileti yolu ile ve mağdurun yokluğunda olarak işlenebileceği gibi sosyal medya aracılığı ile de işlenebilmektedir. Özellikle günümüzde Muğla ve çevresinde olmak üzere ülkemizde sosyal medya mecralarının kullanımının da artmasında dolayı sosyal medya aracılığı ile işlenen hakaret suçları artmaktadır.
Mağdurun yokluğunda hakaret suçu ise, mağdurun yokluğunda hakaret eden kişinin söz ve davranışlarını en az 3 kişinin öğrenmesiyle oluşabilir. İleti yoluyla hakaret suçunun oluşabilmesi için iletiyi gönderenin fiili icra ederken mağduru hedeflemesi veya mağdurun fiilini öğrenmesini istemesi gerekir. İnternet/sosyal medya araçlarıyla doğrudan mağdurun hedef alınarak hakaret edilmesi de hakaret suçunu oluşturur.
Hangi kelimelerin hakaret suçunu oluşturduğu kanunda detaylı olarak belirtilmemiştir. Bu nedenle kişinin onur, şeref veya saygınlığını rencide edecek somut bir fiil veya olgu isnat edilmesi veya sövme yoluyla kişinin onur, şeref veya saygınlığına saldırılması durumunda suçun oluştuğundan bahsedebiliriz. Görüldüğü üzere, hakaret suçunda önemli olan kişiyi rencide eden, toplum içinde değersizleştiren fiillerin cezalandırılmasıdır.
Bir kişiye “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “geri zekalı”, “aptal”, “salak”, “hayvan”, “müsvedde” , “pislik” , “alçak” , “fahişe” “Hırsız”, “rüşvetçi”, “adi” , “sahtekar”, “Eşek”, “köpek”, “öküz” “it”, “gerizekalı”, “aptal”, ve bunun gibi kelimeler de hakaret suçu oluşturur
Kelimeler kişinin mevcut fiziksel ya da psikolojik bir özelliğini vurgulamışsa, mesela; aksayarak yürüyen birine “topal adam” demek, gözü göremeyen kişiye “kör” demek hakaret unsur oluşturur.. Ayrıca kaba ve nezaketsiz kelimeler hakaret sayılan kelimeler arasında sayılmamaktadır. Örneğin; terbiyesiz, riyakâr, yalancı, saygısız, şişman gibi kelimelerdir.
“Nankör, Adın batsın, Defol git, Terbiyesiz, Görgüsüz, Sana diploma verenin, Suratsız seni, Siz polis misiniz, Savcıysanız savcılığınızı bilin, Beceriksiz seni, Dört gözlü, Karaktersiz, Görmemiş, Eğitimsiz, Dinsiz” gibi kelimeler de hakaret sayılmaz.
Bir kişiye beddua etmek de hakaret sayılmamaktadır. Örneğin; “Allah’ından bul, Allah belanı versin, cehenneme kadar yolun var, Allah seni bildiği gibi yapsın, Allah canını alsın, yarını göremezsin inşallah, yaktın çırada kavrul inşallah” gibi kelimeler hakaret unsuru barındırmazlar.
Yine isim, soy isim, sıfat, takma isim belirtmeden, sosyal medyada ise fotoğraf, etiket koymadan hakaret unsuru içeren kelime yazmak, söylemek hakaret suçu sayılmaz. Çünkü, mağdurun kim olduğunun belli olmaması, yani hakaretin kime yöneltildiğinin açık olmaması halinde hakaret suçu cezasız kalmaktadır. Hakaret içerikli paylaşımların beğenilmesi suç teşkil etmezken, hakaret içerikli paylaşımların tekrar paylaşılması/alıntılanması suç teşkil etmektedir.
Dilekçe hakkı ve eleştiri, basının haber yayımlama hakkı, iddia ve savunma dokunulmazlığı kapsamında söylenen söz ve yapılan davranışlar hakaret suçunu oluşturmamaktadır.
Kamuoyu tarafından yaptıkları işler nedeniyle bilinen, tanınan kişilere (futbolcular, sanatçılar, politikacılar, Cumhurbaşkanı vb.) yönelik eleştiriler, normal kişilere yöneltilen eleştirilerden daha sert ve ağır olabilir. Bu kişilerin normal kişilere göre eleştiriye daha açık olmaları ve eleştiriye tahammül etmeleri gerekir. Bu nedenle bu kişilere yöneltilen söz konusu kelimeler ağır eleştiri olarak nitelendirilmelidir.
Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yapılan yeni düzenlemeler ile uzlaştırma müessesesi düzenlenmiştir. Hakaret suçu gibi bazı suçlar da uzlaştırma kapsamına girmekte olup, tarafların uzlaşmaları halinde dava açılmadan çözüm yoluna gidilebilmektedir. Dava süreçlerinde, savcılık aşamalarında ve uzlaşma aşamasında alanında uzman avukatlardan danışmanlık alınması, sürecin daha sağlıklı ilerlemesini sağlayacaktır.
Yorum Yazın